Prefabrik evler giderek daha popüler hale geliyor. Yapım maliyetlerinin daha ekonomik olması ve yapım sürelerinin kısa olması bu popülerliği arttıran sebeplerin başlarında geliyor. Bununla birlikte prefabrik evlerin farklı türleri bulunmakta ve bu türlerin birbirlerine göre avantaj ve dezavantajları bulunmakta. Tüm prefabrik evlerin ortak özelliği demonte edilebiliyor olması ve malzemelerin daha önce fabrikalarda üretilip inşaat sahasında birleştiriliyor olmasıdır. İşte prefabrik ev çeşitleri hakkında detaylı bir rehber:
İçindekiler
Sip Panel Prefabrik Evler
Sip: Structural Insulated Panels'in kısaltmasıdır. Türkçe karşılığı "Yapısal Yalıtımlı Paneller" dir. Türkiye'de en çok tercih edilen prefabrik ev çeşididir. Yalıtımlı duvar panellerinin çelik ve/veya galvanizli profiller ile birleştirilerek oluşturulan prefabrik ev çeşididir. Duvar panelleri fabrikalarda üretildikten sonra evin kurulacağı inşaat sahasına getirilir ve birleştirme işlemi başlar. Birleştirme işlemi herşey yolunda giderse 2-3 gün içinde tamamlanır.
Farklı Sip panel çeşitleri bulunmaktadır. Türkiye'de genellikle betopan veya fibercement malzeme arasına EPS köpük konularak üretilmektedir. XPS, Camyünü ve Poliüretan köpük yalıtımlı olmak üzere farklı çeşitleri mevcuttur. Panellerin kalınlıkları müşteri tarafından belirlenebilmektedir. Böylece bütçeye uygun bir ev tercih edilebilir. Paneller genellikle 120-125cm genişliğinde ve 250-280cm yüksekliğindedir.
Bu paneller her 120-125cm de bir H Profiller arasına geçirilerek iç ve dış duvarlar oluşturulur. Çatı için genellikle hafif çelik makas sistemi kullanılır ve üzeri sac veya sandviç panel gibi yapı elemanları ile kaplanır. Kullanılan malzeme çeşidi ve kalitesine göre bu evlerin ömürleri 40-50 yıl olarak değişmektedir. Genellikle maksimum 2 katlı olarak üretilebilmektedirler.
Modüler Prefabrik Evler
Modüler prefabrik evler, farklı modüllerin birleştirilmesiyle oluşturulan evlerdir. Çelik veya ahşap iskelet yapısı, yüksek kaliteli paneller ve özelleştirilebilir modüler tasarımlarıyla öne çıkarlar. İhtiyacınıza uygun bir ev yaratmak için idealdir. SIP Panel prefabrik evlerden farklı olarak modüller fabrikada üretilip inşaat sahasında birleştirilir.
Bu modülleri panellerin birleştirilmiş hali olarak düşünebilirsiniz. Örneğin evin bir cephesinin 10m olduğunu düşünelim, bu cepheyi oluşturmak için 10 adet Sip panel gereklidir ancak modüler prefabrik evlerde 10m'lik bu cephe tek parça olarak üretilir ve inşaat sahana getirilir. Bu modüller bazen oda şeklinde de üretilebilir. Böylece inşaat sahasına odalar gelir ve birleştirilerek ev oluşturulur.
Ahşap Kaplama Prefabrik Evler
Ahşap kaplama prefabrik evler, doğal malzemelerle kaplanarak sıcak bir atmosfer sunarlar. İskelet yapısı genellikle ahşaptır. Ahşap iskelet yapısı, özel üretilmiş ahşap paneller ve dayanıklı modüler tasarımlarıyla estetik bir seçenektir.
Profil İskeletli Prefabrik Evler
Profil iskeletli prefabrik evler daha çok Türkiye'ye özgü bir prefabrik ev modelidir. 6 veya 8 cm' lik kare profiller ile evin iskeleti oluşturulur ve daha sonra seçilen kaplama panelleri ile bu profiller birleştirilir. Panel olarak Osb, çatı kaplama sacı vb bir çok değişik panel kullanılabilir. Maliyet olarak diğer prefabrik evlere göre daha ekonomiktir. İşçilik diğer prefabrik evlere göre daha çoktur.
Bütün profillerin birbirine kaynatılması ve/veya vidalanması uzun sürebilir. Yapısal olarak Sip panel prefabrik evlere göre dayanımı daha az olabilir. Evin taşıyıcıları kullanılan profillerdir. Bazen kolon olarak seçilen yerlere taşıyıcılığı daha yüksek olan kalın profiller kullanılır. Bu sistem sadece prefabrik ev yapımında değil, veranda, garaj yada depo yapımında da sıklıkla kullanılmaktadır.
Hafif Çelik Prefabrik Evler
Hafif çelik prefabrik evlerin yapımında soğuk olarak işlenen galvaniz ile kaplanmış hafif çelik kullanılır. Hafif çelik ilk olarak Almanya'da kullanılmaya başlanmıştır. Evin taşıyıcıları kullanılan bu hafif çelik iskelettir. Maksimum 3 katlı evler inşa edilebilir. Maliyeti Sip panel prefabrik evlere göre biraz daha fazladır. Ancak dayanıklılık olarak Sip panel prefabrik evlerden daha dayanıklı olduğu söylenebilir.
Hafif çelik sistemi ilk olarak çatılarda kullanılmaya başlanmıştır, daha sonra sanayi üretim tesisleri, uçak hangarları vb diğer yapılarda da bu sistem kullanılmıştır. Genel olarak 0.5 mm ile 2.5 mm arasındaki kalınlıklarda kullanılır. Ağır Çelik yapılara göre çok daha hafif yapıdadır. Bununla birlikte taşıyıcılığı ağırlığına göre oldukça yüksektir. Hafif çelik prefabrik evler betonarme yapılara göre 5 ila 10 kat daha hafiftir.
Evin iskeleti oluşturulduktan sonra dış cephe Osb, Boardex(Suya ve hava koşullarına dayanıklı alçı levhalar), Betopan, fibercement vb.. panel levhalar ile kaplanır, daha sonra evin iç cephesinden herhangidir yalıtım elemanı(Taşyünü, poliüretan köpük vb..) ile duvarların içi doldurulur ve iç kısımdan Alçıpan ile kaplanır. Böylece hem yalıtımlı hemde sağlam bir yapı oluşur.
Ağır Çelik Prefabrik Evler
Ağır çelik prefabrik evlerin taşıyıcı iskelet yapısı ağır çelikten yapılmaktadır. 3 kattan daha yüksek binalar yapılmasına uygundur ve depreme karşı oldukça dayanıklıdır. Kullanılan çeliğin standartları olduğu için önceden çok daha doğru statik hesaplamalar yapılarak daha sağlam binalar oluşturulabilir. İşçilik hataları betonarme binalara göre daha düşüktür.
Örneğin betonarme bir yapıda siz ne kadar kaliteli beton kullansanız da betonun dökümü sırasında veya betonun priz alması sırasında yapılacak işçilik hataları yüzünden betonun kalitesi ve taşıyıcılığı düşmektedir. Ağır çelik yapılarda bu gibi sorunlar bulunmamaktadır ve yapımı betonarme binalara göre daha kısadır. Çünkü kalıp oluşturma veya priz alma süresini bekleme gibi vakit kayıpları yoktur.
Ağır çelik prefabrik evler her ne kadar diğer evlere göre daha dayanıklı olsalar da maliyet olarak diğer evlere göre çok daha pahalılardır. Ağır çelik prefabrik evlerde de iskelet yapı oluşturulduktan sonra duvarlar Sip paneller veya diğer duvar kaplama panelleri ile kaplanarak odalar ve cepheler oluşturulur. Kullanım ömürleri diğer prefabrik evlere göre çok daha fazladır.
Taşınabilir Prefabrik Evler
Taşınabilir prefabrik evler genellikle hafif alüminyum borular kullanılarak iskeleti oluşturulmuş ve tekerleği olan hafif yapılardır. Bir karavan gibi rahatlıkla taşınabilir. Genelde daha düşük metrekarelerde üretilir. Duvarları sandviç duvar panellerinden üretilmektedir. Türkiye'de çok fazla tercih edilmemektedir.
Konteynır Prefabrik Evler
Konteynır prefabrik evler genellikle 4cm kalınlıkta Eps dolgulu sandviç duvar panellerinin birleştirilmesiyle oluşturulur. Genellikle 3x7m=21m2 olarak üretimi yapılır. 2.4x6m = 14.4m2 olan boyutu da mevcuttur. Genellikle fabrikada tam olarak üretilir ve istenilen yere tır ile sevki yapılır. Evin konulacağı yere vinç ile indirilerek yerleştirilir. Kurulum süresi en kısa olan prefabrik ev modelidir. Özellikle deprem bölgelerinde oldukça fazla tercih edilir, çünkü üretim ve inşaat süresi oldukça kısadır. Türkiye'de bağ ve bahçelerde de oldukça fazla tercih edilmektedir. Duvarları hernekadar yalıtımlı olsalar da kalınlıkları ince olduğu için yazın sıcak kışın ise oldukça soğuk olurlar. Kullanıcılar genellikle ekstra yalıtım yaparak kullanmaktadır. Fiyat olarak en ekonomik prefabrik ev çeşitlerindendir. Hafif yapılar olduğu için depreme karşı oldukça dayanıklıdır. Genellikle içleri işlenmemiş haldedir. Müşterinin isteğine göre tuvalet, mutfak vb.. ilaveler eklenmektedir. Demonte, monoblok veya birleşimli konteyner modelleri mevcuttur. İstenildiği takdirde birden fazla konteynır ev birleştirilerek daha büyük metrekareler elde edilebilir.
Tiny House - Mini Prefabrik Evler
Tiny House, küçük ve kompakt bir yaşam alanına odaklanan, genellikle taşınabilir olan ve sürdürülebilirliği ön planda tutan bir konsepttir. Tiny House prefabrik evleri, bu konsepti benimseyen önceden tasarlanmış ve üretilmiş evlerdir. Boyutları genellikle konteynır evlerle benzerdir. Konteynır evlerden en büyük farkı tasarımıdır. Çok daha şık tasarıma sahiplerdir. Aslında konteynır prefabrik evlerin daha şık dizayn edilmiş modelleri diyebiliriz. Dünyada son yıllarda popülerliği artmakta olan bir prefabrik ev modelidir.
Kapsül Prefabrik Evler
Kapsül prefabrik evler en yeni prefabrik ev çeşitlerinden birisidir. Tamamı fabrikada üretilir ve tek parça olarak kurulacağı yere sevkiyatı yapılır. Galvenizli Çelik iskelet yapısına sahiptir. Oval tasarımı oldukça modern bir görünüm sunar. Ortalama üretim süresi 60 gün dür. 2 saat içerisinde kurulumu yapılabilir. Genelde standart bir tasarımı mevcuttur ancak müşteri isteğine göre tasarımında ufak değişiklikler yapılabilir. Standart Boyutları 3.3m x 9.5m = 31.35m2 dir. Yüksekliği 3.2 metredir. Ortalama 7 ton ağırlığındadır. Ortalama ömrü 50 yıldır. Genellikle akıllı ev sistemine sahiptirler. Ufak ama çok modern bir prefabrik ev çeşididir. Fiyat olarak diğer prefabrik evlere göre daha pahalı olsa da içerisine ek masraf yapmanıza gerek yoktur.
Prefabrik Ev Kabinleri - Üçgen Prefabrik Evler
Türkiye'de genellikle üçgen prefabrik ev veya bungalov prefabrik ev olarak bilinirler. İskelet yapısı olarak çelik, hafif çelik veya profil gibi çeşitli malzemeler kullanılabilir. Aslında diğer prefabrik evlerden farkı şekli olarak tanımlanabilir. Malzeme olarak istenilen malzeme çeşidi seçilerek yapılabilir. Standart tasarımlarda tek bir yaşam alanı vardır, yatak odası yaşam alanının üst kısmındadır. Tabi ki istenilen boyut ve tasarımlarda da üretimi yapılabilir. Genellikle turistik yerlerde konaklama amaçlı olarak veya bağ ve bahçelerde daha lüks bir yaşam alanı oluşturmak için konteynırların yerine kullanılmaktadır. Oldukça hoş bir tasarımı bulunmaktadır. Ev komple üçgen olarak görünmektedir. Çatı kısmı genellikle Sandviç Panel veya Osb üzeri şingıl kapmala olarak tercih edilmektedir. Farklı çatı kaplama tipleri de mevcuttur.
Hibrit Prefabrik Evler
Bu tip prefabrik evler farklı prefabrik ev tiplerinin birleştirilmesi ile oluşturulan prefabrik ev çeşitleridir. Mesela çelik prefabrik ev veya profil iskeletli prefabrik ev sistemi'nin Sip duvar panelleri yerine Ytong, Briket veya Tuğla ile örülerek duvarların oluşturulması sağlanabilir. Yani ana taşıyıcı olarak Betonarme yerine hafif çelik veya demir profil kullanılmakta ancak duvar bölmeleri için betonarme evlerde tercih edilen Ytong benzeri yapı malzemeleri kullanılmaktadır. Daha sonra bu duvarlar aynı betonarme yapılardaki gibi kara sıva ile sıvandıktan sonra boyanarak kullanılabilmektedir. bu tarz farklı Hibrit prefabrik ev çeşitleri kullanılabilmektedir. Elbette bu tarz yapıların prefabrik eve has olan bazı özellikleri ortadan kaybolmaktadır. Mesela üretim inşaat sahasında yapılmaktadır ve evin demonte olabilme özelliği oldukça azalmıştır.
Sonuç
Giderek popülaritesi artan prefabrik evlerin hem kullanım alanları hemde çeşitleri oldukça fazla. Prefabrik ev seçimi yaparken hangi amaç ile kullanacağınız, nekadar süre ile kullanmayı planladığınız, daha sonra taşımayı düşünüp düşünmediğiniz ve elbette bütçeniz yapacağınız seçimi etkileyecektir. Bir bahçeniz varsa ve hafta sonları için bir prefabrik ev düşünüyorsanız ve bütçeniz kısıtlıysa konteynır prefabrik evler oldukça uygun olabilirler, bunu yanında hem yazın hem kışın sürekli oturmayı planlıyorsanız Sip panel, Hafif Çelik veya Ağır Çelik prefabrik evler daha uygun olacaktır.
