Bu yazımızda prefabrik evlerin dezavantajlarını detaylı bir şekilde ele alacağız. Bunu yaparken objektif olarak tüm dezavantajlarını listelemeye çalışacağım.
Özellikle Türkiye'de prefabrik ev deneyimi az olduğu için prefabrik evlerin dezavantajlarını internet üzerinde bulmak pekte mümkün değil. Genellikle firmaların internet sitelerinde birkaç madde listelenmiş. Ancak bir prefabrik ev kullanıcısı olarak sizlere bu yazımızda oldukça detaylı bilgiler vereceğime emin olabilirsiniz.
Burada listelenen dezavantajlar her prefabrik evde olmayabilir, ancak genel olarak baktığımızda prefabrik evlerin genel dezavantajlarını kapsamaktadır.
Gelin şimdi hep beraber bu dezavantajları ele alalım;
Sağlamlık Hissi
Uzun süre betonarme evde oturan kişilerin prefabrik eve taşınma süreci biraz sıkıntılı olabilir. Çünkü Prefabrik evler betonarme evlerin verdiği sağlamlık hissini maalesef veremiyorlar. Betonarme evlerde duvara vurduğunuzda tok bir ses gelir ve hızlı vurursanız muhtemelen eliniz kırılır. Prefabrik evlerin duvar panelleri ise genellikle 8mm'lik Betopan yada Fibercement plakaların arasına yerleştirilen EPS, Xps, Taşyünü vb Yalıtım malzemelerinden oluşur.
Bu 8mm'lik betopan geleneksel evlerdeki briket veya tuğlaya göre inceliğinden dolayı daha zayıf bir malzemedir. Elinizle duvara vurduğunuzda içi boş bir hissiyat verir ve duvarın esnediğini rahatlıkla hissedebilirsiniz. Bu duruma alışması biraz zaman alabilir.
Duvara Eşya Montajı
Prefabrik evlerin duvarlarının betopan veya Fibercement levhalardan yapıldığını söylemiştik. Genellikle bu levhalar 0,8mm ila 1cm arasında bir kalınlığa sahip ve arkaları tamamen EPS, XPS, Taşyünü vb.. yalıtım malzemesi ile dolu. Ve bu kadar ince bir malzemeye sağlam bir şekilde vida atılması zor. Vidayı çıkardığınızda tekrar aynı deliğe aynı vidayı sokmaya çalışınca delik genişlediği için vidayı tutmuyor.
Bu sebeple Ağır eşyaları taşıyıcı H Profillerin geçtiği yerlere vidalamak çok daha güvenli. Korniş gibi hafif malzemeleri betopana direkt olarak vidalayabilirsiniz ama vidalamadan önce deliğin içine silikon gibi bir malzeme sıkıp vidalamanız daha iyi olabilir, böylece delikteki genişleme sorununun önüne biraz geçebilirsiniz(Sıvı Çivi olarak geçen silikonlar daha etkili olabilir).
Peki betopana uygun dübel kullanabilir miyiz? Bulabilirseniz elbette kullanabilirsiniz! Türkiye'de maalesef 2023 yılı itibarı ile uygun bir dübel bulamadım. Yurt dışında çok güzel dübeller var ama Türkiye'ye henüz gelmemiş. Plastik ten imal edilen kelebek dübeller var ancak çok sağlıklı değil. Nedense Prefabrik Ev Üreticileri de bu tip dübelleri anlamadığım bir şekilde temin etmiyorlar! Bu konuyla ilgilide detaylı bir yazımız olacak. Çünkü duvara eşya sabitleme işi bazen çok can sıkabiliyor..
Tavan Yapısı
Prefabrik Evlerin 2 tip tavan yapısı bulunuyor: Pvc Asma Tavan veya Alçıpan Asma Tavan. Pvc Asma tavan genellikle iş yerlerinde yapılan ve kare kare asma tavan blokların birleşiminden oluşan tavan sistemidir. Daha ekonomiktir ama evler için pekte hoş bir görüntü oluşturduğu söylenemez, tabi ki bu tamamen zevk meseli.
Alçıpan Asma tavan ise tavana Pvc kare bloklar yerine alçıpan panellerin döşenmesiyle oluyor. Alçıpan döşenmeden önce tavana alçıpanı taşıyacak profiller belli aralıklarda yerleştiriliyor ve alçıpanlar bu profillere vidalanarak sabitleniyor. Genellikle de alçıpanların çatıya bakan kısımlarına Taşyünü, Cam yünü gibi bir malzeme konuyor ısı yalıtımı için. Ancak Alçıpan pekte dayanıklı bir yapı elemanı değil. Üzerine süpürge sapı gibi sert bir şeyle bastırdığınız anda içe doğru çöküyor. Bu sebeple tavana karşı nazik olmak gerekiyor. Ayrıca tavana asacağınız lambada çok ağır olamaz, çünkü alçıpanın taşıyıcılığı çok yüksek değil(Kelebek Dübel kullanmanız iyi olur).
Alçıpanın bir diğer sorunu ise birleşim yerlerinin çatlama yapıyor olması. Prefabrik evler esneme ve genleşme yaptığı için zamanla alçıpanlar birleşim yerlerinden çatlama yapıyor ve hoş olmayan bir görüntü ortaya çıkıyor. Peki bunu nasıl önleriz? Alçıpan birleşim yerlerinin V şeklinde açılarak esnek bir derz dolgu malzemesi ile doldurulması bu sorunu oldukça azaltıyor.
Esneme ve Genleşme
Prefabrik evlerin belki de en dezavantajlı taraflarından biriside Esneme ve Genleşme Sorunları. Prefabrik evlerde kullanılan yapı malzemelerinin farklı genleşme katsayıları olmasından dolayı bu malzemeler beraber hareket edemiyorlar ve her biri ayrı ayrı hareket ediyor.
Duvar Panellerinde kullanılan Betopan veya Fibercement, panellerin içerisindeki yalıtım malzemesi, panelleri birleştiren H Profiller, Çatıdaki taşıyıcı makaslarda kullanılan malzemeler, çatı kaplaması olarak kullanılan Sac veya Sandviç panel gibi bir çok yapı elemanının genleşme katsayıları birbirinden farklı ve bazılarının genleşmesi daha yüksek olduğu için ev sürekli genleşip daralıyor. Bunu hissetmeniz çok kolay! Havada güneş açtığı zaman çatıdan çıtır çıtır sesler gelmeye başlıyor, aynı şekilde güneş bulutun arkasına girdiği zaman yine çıtırtılar duyulmaya başlıyor.
Alçıpan birleşim yerleri çatlıyor, Panelleri birleştiren H Profillerin olduğu bölgelerde kullanılan mastik ve silikonlarda ayrılmalar oluyor. Hatta Fayans ve Seramik uygulanan banyolarda köşe duvar birleşim yerlerindeki derzler bile açılabiliyor. Bu sebeple Prefabrik evde oturuyorsanız kullanılan yapı malzemelerinin olabildiğince esnek olmasına özen gösterin ki evin esnemesi ve genleşmesi ile birlikte hareket edebilsinler. Peki çözümü var mıdır? Elbette iyi bir yalıtım uygulaması ve malzeme seçimi ile bu sorunlar çözülebilir ama maliyet artışı muhakkak olacaktır.
Fayans/Seramik Uygulaması
Prefabrik evlerin duvarlarının betopan olduğunu söylemiştik. Betopan suya dayanıklıdır ama su geçirmez değildir. Özellikle banyo gibi ıslak hacimli alanlarda üzerinin Yeşil Alçıpan gibi suya dayanıklı malzemeler ile kaplanması gerekir. Zaten esnemesi fazla olan bu betopan veya fibercement panellerin üzerini alçıpan ile kaplayınca esneklik biraz daha artar. Çünkü Alçıpan da esneyen bir malzemedir.
Peki bu nasıl bir soruna sebebiyet verir? Seramikler duvara monte edilirken kullanılan yapıştırıcının tam olarak yapışması için lastik çekiç ile üzerine vurulurken bu esneme yüzünden diğer seramiklerin terazisinin bozulmasına sebebiyet verebilir. Yada diğer seramiklerin hafifte olsa ayrılmasına neden olabilir. Bu sebeple fayans ustasının prefabrik evlerde tecrübeli ve çok dikkatli olarak fayans uygulaması yapması gerekir. Bazı ustalar alçıpan üzerine komple fileli sıva uyguladıktan sonra fayansı döşeyebiliyorlar, bu esnemeyi biraz daha hafifletebilir.
Fayans uygulamasında çift taraflı yapışkan harç uygulanmalı ve acele edilmemelidir. Kullanılan yapışkan harç kesinlikle "flex" özelliğe sahip olmalı ve alçıpan üzerine uygun astar uygulaması yapılmalıdır. Derz uygulamasında da esnek derzler tercih edilmelidir. Özellikle köşelere dekoratif çelik köşebent uygulamasını öneririm. Prefabrik evlerde fayans uygulamasında dikkat edilecekler yazımızı okumanızı tavsiye ederim.
Isı Köprüleri
Sip panel prefabrik evler 120cm genişliğindeki panellerin H profiller ile birleştirilmesinden oluşur. Bu paneller hernekadar Eps, Xps vb ısı yalıtım elemanları kullanılarak yapılsa da birleşim yerleri ısı köprüsü oluşturmada harikalardır. Isı köprüleri bir ev için ısınma ve soğutma giderlerinde çok önemli bir faktördür. Isı köprüsü kısaca dışarıdaki havanın sıcaklığının(Sıcak veya soğuk fark etmez) içeriye kadar sızması ve içerideki sıcaklıkla birleşmesine olanak sağlayan yerlerdir ve kesinlikle bu köprülerin giderilmesi gerekir.
Giderilmezse bu köprülerin oluştuğu yerlerde gözle görülür damlacıklar oluşur ve zamanla küf oluşumu başlar. Ayrıca evin kullanım ömrünü azaltır. Bu köprülerin önlenmesi için H profil birleşim yerleri ve evin köşelerine Söve, Eps, Isı yalıtım boyası vb.. yalıtım yapılması gereklidir. Böylece ısı köprüleri minimuma indirilir. Genellikle bu profillerin üzerine Lata denilen betopan benzeri bir malzeme uygulanıyor ancak bu malzemenin de ısı geçirgenlik değeri oldukça yüksek ve yetersiz geliyor.
Bu arada duvarlarınızın ne kadar kalın olduğunun bir önemi yok, çünkü bizim evimizin duvarları 16cm olmasına rağmen yazın evin içerisinden H profile dokunduğumuzda sıcaklığı çok rahat şekilde hissediyoruz. Duvarlar serin olmasına rağmen H birleşim profilleri sıcak oluyor. Neredeyse duvar ve profil arasında 5 dereceye yakın bir ısı farkı oluşuyor.
Su Yalıtımı
Prefabrik evlerin 120cm'lik panellerin birleştirilmesi ile oluşturulduğunu söylemiştik. İşte tüm bu birleşim yerleri potansiyel su giriş noktalarıdır. Aynı zamanda evin duvar panellerinin zemine sabitlendiği U Profiller vardır. Bu U profiller zemine yerleştirildikten sonra üzerlerine Duvar Panelleri yerleştirilmeye başlanır.
Kışın yağmur yağdığında rüzgar ile duvara gelen yağmur suyu duvardan süzülerek bu birleşim yerlerinden içeri girer. Bu sebeple tüm bu birleşim yerlerinin çok ama çok iyi bir şekilde su yalıtımının yapılması gerekir. Standart olarak satılan prefabrik evlerde ucuz mastikler kullanılarak yapılan bu yalıtım 1 sene sonra çatlayarak su kaçırmaya başlayabilir. Özellikle evin duvarlarının su basmanı ile birleştiği parapet denilen yerlere çok iyi bir pah uygulaması yapılmasını öneririm.
Aynı zamanda Pvc pencerelerin duvar panellerine montajının yapıldığı kasalarının da çok iyi yalıtımının yapılması gerekmektedir. Duvardan süzülen yağmur suları bu kasalardan da içeriye sızabilmektedir. Bunun gibi sebeplerle her yıl yalıtım uygulamaları kontrol edilmeli ve gerekli bakımlar uygulanmalı. Detaylı bilgi edinmek isterseniz Prefabrik Evlerde Su yalıtımı Nasıl Olmalı? yazımızı okuyabilirsiniz.
Çatı Sorunları
Prefabrik Evlerde çatının açısı iklim koşullarına göre dikkatlice seçilmeli. Özellikle kar yağışının çok olduğu bölgelerde kar yükünü azaltmak için minimum %35-40 eğimli bir çatı yapısı oluşturulmalı. Prefabrik evlerin çatıları genellikle demir profil, hafif çelik veya alüminyum makaslar ile yapılıyor. Üzeri ise Sac, Sandviç panel vb.. kaplama malzemeleri ile kaplanıyor.
Bu tarz çatıların m2 de taşıyacağı yük 150-500kg arasında değişiyor kullanılan yapıya göre. Bunun dezavantajı ise çatıya Günısı gibi ağırlık yapacak şeyler takılamıyor olması. Çünkü bir gün ısı su ile dolduğu zaman 2 ton civarı bir ağırlığa ulaşıyor. Standart Prefabrik evlerin çatısı ise bukadar bir ağırlığı maalesef taşıyamıyor. Ayrıca çatı birleşim yerlerinin iyi yalıtımı yapılması gerekli, yoksa yağmurlu günlerde çatıdan su girebilir. Detaylı bilgi için Prefabrik Evlerde Çatı Yalıtımı Nasıl Olmalı? yazımızı okuyabilirsiniz.
Montaj Hataları
Her nekadar prefabrik ev malzemeleri fabrikalarda üretilirken belli bir standartta üretilseler de montaj sırasında hatalı uygulamalar olabiliyor. Mesela benim başıma şöyle bir olay geldi; Benim evimin çatısında sandviç panel kullanmıştık ve bu sandviç panellerinin çatının en üstteki birleşim yerine hatalı çatı mahyası konulduğu için yağmurda maalesef çatıdan su aldı. Normalde Sandviç Panele uygun Mahya kullanılması gerekirken "Tabut Mahya" denilen düz bir mahya kullanıldığı için aralarda boşluk kaldı ve su aldı.. Bunun gibi montaj hataları ve hatalı malzeme kullanımları da sorun yaratabiliyor. Neyseki evi aldığımız firma sorunu düzeltti.
Kapı Kasaları
İç kapılarda kullanılan kapı kasaları genellikle metal oluyor. Geleneksel evlerde kapı kasaları MDF tarzı malzemelerden olduğu için metal kasalar biraz soğuk gelebilir. Bu kasaların üzeri Mdf pervazlar ile kaplanabilir veya satın alma aşamasında farklı bir yapıda olması istenebilir. Eğer metal kapı kasaları hoşunuza gidiyorsa üzerleri yaplı boya ile boyanarak da rahatlıkla kullanılabilir.
H Profillerin Kötü Görüntüsü
Duvar panellerini birleştiren H profiller 2-3mm duvarın üzerinde kaldığı için göze çok da hoş görünmüyor. Geleneksel evlerde dümdüz görmeye alışık olduğumuz duvarlardan sonra alışmak biraz zor olabilir. Genellikle bu sorunu çözmek için evin iç duvarlarını komple alçıpan ile kaplıyorlar. Ama sadece profilleri gizlemek için bu kadar masraf hiçte hoş değil. Hem gereksiz bir masraf hemde alçıpan çok sağlam bir malzeme olmadığı için hafif bir darbede çökmeler yaşanabiliyor. Kullanılan duvar panellerinde profillerin geleceği ağız kısımlarında alçıpanlar da olduğu gibi 2-3mm(Kullanılan profilin kalınlığı kadar) bir boşluk olsa bu profiller çok daha rahat gizlenebilirler. Teknoloji ve Prefabrik ev kullanımı geliştikçe umarız bunada bir çözüm bulurlar..
Yangın Dayanıklılığı
Prefabrik evlerin bir diğer dezavantajı da yangına karşı dayanıklılığı. Kullanılan panellerin dışları betopan yada fibercement olsa da içlerinde genellikle EPS, Xps, Poliüretan Köpük gibi malzemeler kullanılıyor. Bu malzemelerin yangın dayanıklılığı oldukça zayıf. Bazılarının alev yürütmez özelliği bulunuyor ama sonuç da kolayca yanabiliyorlar ve eridiklerinde damlama ve duman oluşumu özellikleri mevcut(Genellikle B1-B2 sınıfı olarak geçer). Taşyünü ve Camyünü gibi malzemelerin yangına dayanıklılığı çok daha yüksek(A Sınıfı olarak geçiyor.) Ama bu malzemelerde diğer yalıtım malzemelerine göre daha pahalı, ağır ve suya karşı dirençleri çok zayıf. Su ile temas ettiklerinde bütün yalıtım özelliklerini kaybediyorlar. Bu sebeple geleneksel evlere göre prefabrik evlerde yangın önlemlerinin biraz daha iyi alınması gerebilir.
Ses Yalıtımı
Prefabrik evlerde özellikle iç duvarların kalınlığı ses yalıtımı açısından oldukça önemli. Standart prefabrik evlerin dış duvarları 10cm, iç duvarları ise 6cm kalınlıkta oluyor. 6cm iç duvara sahip bir prefabrik evde ses geçirgenliği yüksek olabilir ve odalar arasındaki ses daha rahat duyulabilir. Özellikle prizlerin olduğu bölgelerde prizi yerleştirmek için açılan deliklerden ses çok rahat geçebiliyor. Bu sebeple iç duvarlarında minimum 10cm olmasını öneririm. Tabi ki bütçe ile alakalı olduğu için fiyat/performans değerlendirmesini kendiniz yapmalısınız. Bazı panel çeşitleri ısı ve ses yalıtımı konusunda daha iyiler ama onlarında fiyatları daha yüksek. Eğer ses talıtımı sizin için önemli ise ses yalıtımı ile takviye edilmiş duvar panelleri kullanmanızı öneririm.
Elektrik Tesisatı
Elektrik tesisatı bazı prefabrik evlerde duvarın üstünden geçiyor ve kötü bir görüntü oluşuyor, son zamanlarda duvar panellerinin içerisinden fabrikada üretim esnasında 1-2cm'lik kanallar açılarak elektrik tesisatı bu kanallardan geçirilmeye başlandı. Bu görüntü problemini çözüyor ama başka bir sıkıntı doğuruyor.
Elektrik tesisatındaki kablolar direkt Eps yada Xps gibi kullanılan yalıtım malzemesinin içinden geçiyor ve elektrik prizleri de bu yalıtım malzemelerine direkt temas ediyor. Herhangi bir elektrik kaçağı veya bir prizde aşırı yükleme olursa ve priz ısınırsa Eps veya Xps'i eritebilir veya yakabilir. Çözüm olarak bu kanalların içerisine yangına dayanıklı elektrik hortumları kullanılabilir ve kablolar bu hortumların içerisinden geçirilebilir.
Priz deliklerine de yangına ve ısıya dayanıklı sıva altı priz kasası konulmasını tavsiye ederim. böylece elektrik tesisatının direkt olarak yalıtım malzemelerine teması önlenmiş olur. Bir diğer can sıkıcı noktasıda elektrik düğmeleri ve prizlerin duvara montajı. Daha önce bahsettiğimiz gibi betopana vida atınca delikler genişliyor ve vida söküldükten sonra tekrar vidayı tutmuyor. Bu sebeple düğmelerin duvara montajı sırasında bu deliklere silikon vb bir malzeme sıkarak vidanın daha iyi tutması saplanabilir.
Betopan Çatlamaları
Prefabrik evlerin duvar panelleri genellikle betopan veya fibercement gibi sert malzemelerden üretilmektedir. Bu malzemelerin esneklikleri az olduğu için evde meydana gelen genleşmeler ve esnemeler sırasında bu malzemelerde çatlaklar oluşabiliyor. Genellikle ufak olan bu çatlaklar bazen boydan boya oluşabiliyor. buda haliyle oldukça can sıkıcı bir durum. Sonuç da kimse evinin duvarlarının çatlamasını istemez.
Bu sebeple evin yapımında olabildiğince genleşmesi az malzeme tercih etmek uygun olacaktır. Kullanılan betopan veya fibercement malzemenin de garantili ve testlerinin yapılmış güvenilir bir marka olması önemli. Bu tarz çatlaklar yağmurlu havalarda su alabilir ve soğuk gecelerde su donarak genleşir ve çatlakların büyümesine sebebiyet verebilirler.
Soba Sorunları
Prefabrik evlerde soba kullanmak istiyorsanız biraz dikkatli olmanız gerekiyor. Özellikle duvara yakın bir yere sobayı yerleştirecekseniz duvarın üzerine fayans yada özel ısı yansıtan levhalar ile kaplamanız daha iyi olabilir. Çünkü sobadan çıkan yüksek sıcaklık panellerin içindeki Eps, Xps vb yalıtım malzemelerine zarar verebilir. Sobalar 200-300 derece sıcaklığa ulaşabilirler, Eps ise 200-250 derecede erimeye başlar. Aynı şekilde sobanın borularını asmak içinde tavan malzemesini ve boruyu dışarı çıkarmak için duvarı delmeniz gerekiyor. Bu borudan da yüksek sıcaklık geçeceği için yalıtım malzemesine zarar verebilir. Yine profil birleşim yerine yakın olursa profillerde yada betopanda genleşme oluşacağı için istenmeyen durumlar ortaya çıkabilir. Soba evin ortasına kurulabilir, bu seferde soba borusunu ya tavandan çıkartmak gerekir yada en yakın duvara kadar uzatmak gerekir..
Fırtına Dayanıklılığı
Prefabrik evler hernekadar depreme diğer geleneksel evlere göre daha dayanıklı olsalar da fırtına gibi durumlara karşı daha zayıflardır. Prefabrik ev üreticileri genellikle prefabrik evlerin 90km/saat şiddetindeki rüzgara karşı dayanıklı olduğunu söylemektedirler. Eğer Fırtına veya yüksek rüzgar alan bir bölgede prefabrik ev yaptırmayı düşünüyorsanız buna uygun bir prefabrik ev yaptırmanızı öneririz.
İklime Uygun Olmayan Yapılar
Prefabrik evler nispeten diğer evlere göre ekonomik olsa da muhakkak kullanılacağı bölgenin iklimine göre tasarlanmalıdır. Evet ekonomiklik iyidir ama güvenlik göz önüne alındığında evinizin yapımında muhakkak iklime uygun malzemeler ve yapı seçilmelidir.
Darbelere Karşı Dayanım
Yıllarca betonarme evde oturan bir kişi prefabrik eve geçtiğinde biraz daha nazik olmayı öğrenmeli. Ama sakın betopan duvar paneline yumruk atmayı da denemeyin! Geleneksel betonarme evlerin duvarları Briket, tuğla vb malzemeler yapılarak örülür ve üzeri de kaba sıva dediğimiz bir harç ile sıvanır. Bu karışım oldukça sert bir yapı oluşturur.
Prefabrik evlerde ise maksimum 1cm'lik bir betopan vardır. Bu sebeple darbelere karşı daha zayıftır. Ancak darbe aldıktan sonra sadece darbe alan kısımda hasar meydana gelir ve bütünlüğünü korumaya devam eder.
Alçıpan Çatlamaları
Prefabrik evlerin oldukça esnek ve genleşen yapılar olduğunu söylemiştik. Bu özellikleri deprem için nispeten iyi olsa da, sürekli esneyen, genleşen ve daralan bir evde oturmak bazen sorunlara sebebiyet verebiliyor. Bunların başında da Alçıpan birleşim yerlerindeki çatlaklar geliyor.
Bu sebeple eğer evinizin içerisinde alçıpan kullanacaksanız işinde deneyimli ve prefabrik ev tecrübesi olan bir usta ile çalışmanız önemli. Alçıpan birleşim yerlerine sadece derz bandı kullanmak prefabrik evlerde kesinlikle yetersiz. Birleşim yerlerinin önce V şeklinde açılması, açılan bu boşlukların esnek bir derz dolgusu ve derz bandı ile doldurulması gerekir. Böylece oluşacak olan esneme ve genleşmelerde aradaki bu dolgu malzemesi tampon görevi göreceği için çatlamalar minimuma indirilecektir.
Belki daha iyi tekniklerde vardır ancak benim şuana kadar bulabildiğim en iyi çözüm bu gibi görünüyor. Alçıpan derz yerlerinin dolgusunda sakın saten alçı kullanmayın, saten alçının esnekliği hiç yok ve birçok usta daha kolay uygulandığı için saten alçıyı tercih etmek istiyor ama sonra sıkıntıları siz yaşıyorsunuz. Derz dolguları için kaliteli ve esnek yapı malzemeleri bulunuyor, bu malzemeler ile derzleri doldurmanız önemli. Ayrıca saten alçı kalın uygulandığı zaman kesinlikle çökme yapıyor ve düzgünlüğünü kaybediyor. Saten alçı sadece son katta pürüzsüz bir görünüm elde etmek için kullanılır.
Mutfak Dolabı Sabitleme
Mutfak dolapları bildiğiniz gibi oldukça ağır malzemeler. Bu sebeple duvara montajında dikkatli olmak gerekiyor. Bu sadece prefabrik evlere has bir sorun değil aslında. Ancak Prefabrik evlerde biraz daha dikkat etmek gerekiyor. Çünkü prefabrik evlerin asıl taşıyıcıları H Profiller ve betopanların taşıyıcılıkları oldukça zayıf.
Bu sebeple Mutfak dolaplarını olabildiğince H Profillere sabitlemeniz çok önemli. Bazı bölgelerde muhakkak betopana sabitlemeniz gereken yerler olabilir, bu kısımlarda da lama demiri gibi bazı aparatlar kullanabilirsiniz. Böylece ağırlığı tek bir vidaya değil de 2-3 vidaya dağıtabilirsiniz. Eğer betopana uygun bir dübel bulabilirseniz bu dübelleri de kullanmanızı kesinlikle öneririm. Böylece hem vidanın betopana tutunması arttırılır hemde tekrar vidalama imkanı olur.
Prefabrik evinizi yaptırmadan önce özellikle mutfak dolabının asılacağı duvar için özel karkas güçlendirilmiş yapıya sahip duvar panellerini tercih edebilirsiniz, veya daha sık H Profil attırabilirsiniz. Maliyeti biraz daha fazla olabilir ama çok daha sağlam bir montaj gerçekleşir.
Ev Kredisi Alamama
En çok gıcık olduğum konulardan biriside bu! Neredeyse bütün resmi prosedürleri Betonarme ev ile aynı, ancak hiçbir banka prefabrik ev kredisi vermiyor. Sadece bir bankada prefabrik ev kredisi diye bir kredi var ama oda normal ihtiyaç kredisi ile aynı şartları taşıyor. Sadece adını değiştirmişler. Çok kısa vadeli ve ihtiyaç kredisi ile aynı faiz oranında. Deprem bölgesi olan ülkemizde Devletinde prefabrik evleri teşvik edecek bir mekanizmasının da olmaması çok kötü. Hiç olmazsa devlete ait bankaların prefabrik evlere özel kredi paketi oluşturması gerekli.. Anladığım kadarı ile prefabrik evler gayrimenkul olarak geçmediği ve sökülüp taşınabildiği için ev kredisinden faydalanılamıyor.. Ama bir çözüm bulunması şart..
Prefabrik Evlere Karşı Negatif Algı
Prefabrik ev deneyimi Türkiye'de çok az olduğu için ve her sektörde olduğu gibi kalitesiz prefabrik ev üreticileri bulunduğu için prefabrik evlere karşı negatif bir algı oluşmuş durumda. Birisi evinizin prefabrik ev olduğunu öğrenince yüzündeki ifadeden anlayabiliyorsunuz. Bu algı zamanla geçecektir ancak bu konuda prefabrik ev üreticilerinin daha kaliteli ve betonarme yapılara göre daha ekonomik evler üretmeleri gerekli. Böylece Prefabrik ev kullanımı arttıkça deneyim ve pozitif algı gelişebilir.
Zayıf Betopan Taşıyıcılığı
Prefabrik evlerde asıl taşıyıcıların H Profiller olduğunu söylemiştik. Ancak bazen yine de betopan veya fibercement panellere de bir şeyler asmak gerekiyor. Bu tarz durumlarda betopanların vida atılan bölgelerinde çatlama olasılığı oluyor, ayrıca uygun dübel bulmak zor olduğu için ağırlık tamamen vida atılan deliğe odaklanıyor. Uygun dübel kullanımı ile oluşacak ağırlık daha geniş bir alana yayılabilir ancak henüz Türkiye'de betopanlar için uygun dübel bulmak çok zor. Standart prefabrik evlerde genellikle 0,8mm kalınlıkta betopan kullanılıyor, bukadar ince olan bir yapıya dübelsiz vida atmak çok güvenilir değil malesef.
Maliyet Avantajını Kaybediyor
Prefabrik evler hernekadar geleneksel evlere göre daha ekonomik olsalar da gün geçtikçe maliyet avantajlarını kaybetmeye başlıyorlar. Kullanıcı açısından bakıldığında maliyet avantajı oldukça önemli. Çünkü düşük maliyetler bazı dezavantajları kabullenmeyi sağlıyor, ama maliyetler yükseldikçe insanlarda "madem fiyatlar arasında çok fark yok neden betonarme ev yaptırmıyım" gibi bir algı oluşmakta. Teknoloji geliştikçe ve rekabet arttıkça umarız prefabrik ev maliyetleri de daha avantajlı hale gelirler.
Çatı Taşıyıcılığı
Aslında daha önce biraz bahsetmiştik ama biraz daha detaylı incelemek gerekli. Eğer çatınızda Günısı gibi ağır malzemeler olacaksa veya güneş paneli döşemeyi düşünüyorsanız bu isteklerinizi prefabrik ev alırken muhakkak satıcıya belirtin. Çünkü sonradan hüsrana uğrayabilirsiniz. Mesela çatınıza güneş paneli döşetmeyi düşünüyorsunuz ve çatı kaplaması olarak sandviç panel tercih ettiniz; eğer kullanılan sandviç panelde güneş panellerinin sabitleneceği özel bir hat yoksa mecburen panelleri vida ile delmeniz gerekir buda çatının su yalıtımını önemli ölçüde bozar. Yine Günısı kullanmayı düşünüyorsanız çatınızın iskeletini ve taşıyıcı H Profillerin daha güçlü olması gerekir. Bu sebeple isteklerinizi iyi belirleyin ve satıcı ile hepsini paylaşın ki sonradan sıkıntı yaşamayın.
Prefabrik Evlerle İlgili Çok Az Bilgi Olması
İşte bu siteyi kurmamızın en büyük sebebi. Dünyada çeşitli prefabrik ev üretim teknikleri bulunuyor ancak Türkiye'deki Sip Panel Prefabrik Ev sistemi çok nadir kullanılıyor. Bu sebeple internet üzerinde satıcıların dışında objektif bilgi bulmak çok zor. Objektif bilginin olmaması ve deneyim az olması sebebi ile insanlar prefabrik evlere karşı uzak duruyorlar.
Tasarım Sınırlamaları
Prefabrik evlerde paneller kullanıldığı için bazı tasarım sınırlamaları mevcut. Bu paneller standart boyutlarda üretiliyor ve bu boyutlara göre evinizi tasarlamanız gerekiyor. Her 120-125cm'de bir H Profiller geçmek zorunda dayanıklılık için. Genellikle evin birde ana taşıyıcı profili oluyor. Evinizi tasarlarken bu sınırlar dahilinde hareket etmeniz gerekiyor.
Kullanım Ömrü
Prefabrik Evlerin kullanım ömrü geleneksel betonarme evlere göre daha düşük. Betonarme evlerde ortalama kullanım ömrü 50-60 yıl civarındadır. Prefabrik evlerde bu rakam 30-50 yıl arasında değişmektedir. Tabi ki bu rakam Sip Panel Prefabrik evler için geçerli. Eğer Çelik Ev tercih ederseniz bu yapıların ortalama ömrü 40-60 yıl olarak belirtiliyor. Tabi günümüzde hızla gelişen teknoloji nedeniyle 40-50 yıl sonra hangi teknolojiler ile ev yapılır bilemiyoruz ama zaten bir evde 40 yıl oturduktan sonra yenilemek daha iyi olabilir..
İkinci El Değer Kaybı
Prefabrik evlerin ömürleri betonarme evlere göre daha az olduğu için ikinci el değerleri daha düşük olabilir. Elbette iyi bir bakım ile bu değeri uzun yıllar korumak mümkün. Bununla birlikte depreme dayanıklı konut bulmanın biraz uğraştırıcı olduğu ülkemizde, depreme nispeten daha dayanıklı olan prefabrik evlere olan talep arttığı için bu dezavantajı dengeliyor diyebiliriz.
Düzenli Bakım
Prefabrik evlerde meydana gelen esneme ve genleşme nedeniyle her yıl düzenli bakım yapılması önemlidir. Çatlayan mastik, silikon, derzler vb.. sorunlar her yıl kontrol edilmeli ve gerekiyorsa yenilenmelidir. Bana kalırsa en baştan biraz paraya kıyıp güzel bir yalıtım yapmak ve uzun yıllar rahat etmek daha iyi ama buda tabi ki maliyeti arttırıyor. Prefabrik evlerin ısı ve su yalıtımı ile ilgilide detaylı bir yazımız olacak. Çünkü bu konu oldukça önemli.
2 Katlı Evlerde Aşırı Esneme
Prefabrik evler yapısı gereği oldukça esnek yapıdalar ve ev 2 katlı olursa bu esneme daha çok hissedilebilir. Merdivenden çıkarken gıcırtılar duyabilirsiniz, yada üst katta yürürken zeminin çok hafif titreştiğini hissedebilirsiniz. Elbette bu esnemeler kaliteli malzeme kullanımı ve iyi bir işçilik ile minimuma indirilebilir.
Garanti Şartları
Prefabrik evler gayrimenkul olarak geçmemekte ve evi satın aldığınızda bir hizmet sözleşmesi yapıyorsunuz. Bu sözleşmelerde siz iş veren karşı taraf ise yüklenici olarak geçiyor. Prefabrik ev almak isteyen kişiler prefabrik evleri çok az tanıdıkları ve çok fazla bilgiye sahip olmadıkları için sözleşmeler genellikle çok zayıf olmakta ve çoğu detay sözleşmeye yazılmamakta(Bu konuda detaylı bir yazıda yazacağım ilerde). Bu sebeple hangi malzemenin nekadar garantisi olduğu, garantinin neleri karşıladığı, hangi sorunların garanti kapsamında olduğu gibi birçok detay havada kalmakta. Tabiki en iyisi hiçbir sorunla karşılaşmamakta ama işimizi sağlama almak herzaman daha iyi bir çözüm olur.
Özel İşçilik Becerileri
Prefabrik evlerin hem kaba inşaatında hemde ince işçiliğinde deneyimli usta bulmak çok zor. Çoğu usta prefabrik evler konusunda deneyimsiz, prefabrik ev sahibi de deneyimsiz olunca istenmeyen durumlar ortaya çıkabiliyor. Bu gibi sorunlarla karşılaşmamak için prefabrik ev konusunda deneyimli ve güvenilir firma ve/veya ustalarla çalışmak çok önemli. Geleneksel evlere göre prefabrik evlerin yapımı için farklı bir tecrübe gerekli, bunun içinde daha önce prefabrik ev yapımında veya ince işçiliğinde tecrübesi olan ustalar ile çalışmak gerekiyor. Çoğu usta prefabrik evlerin esneme ve genleşmesi nedeniyle yaşanabilecek sorunları bilmiyor. Bunun gibi sebepler ile tecrübeli bir ekip ile çalışmak herzaman daha mantıklı.
Yıldırım Riski
Prefabrik evlerin iskeleti metal olduğu için elektrik yalıtımının iyi yapılması önem kazanıyor. Özellikle çatı iskeleti genellikle metal oluyor. Eğer iyi bir önlem(topraklama vb.) yapılmazsa yıldırım düşmesi gibi durumlarda sıkıntılı durumlar yaşanabilir..
Rüzgarda Ses Yapma
Hatalı işçilik ve kalitesiz malzeme kullanımından dolayı şiddetli rüzgarlarda prefabrik evlerde sesler oluşabilir. Sağlam yapılmamış montaj sebebiyle rüzgarın şiddeti ile farklı yerlerden sesler gelebilir. Bu sebeple yapım aşamasında tüm malzemelerin uygun bir şekilde montajının yapıldığının kontrol edilmesi gereklidir. Daha sonradan müdahale etmek hem maliyetli hemde zaman kaybı yaratacaktır.
Çatı Saçakları
Standart prefabrik evlerde Çatı Saçakları genellikle 50cm kadardır. Geleneksel evlerde bu saçaklar 75-100cm arasında olmaktadır. Önemsiz gibi görünse de yağmurlu havalarda saçakların biraz daha uzun olması daha avantajlıdır. Maliyet olarak biraz daha fazla olsa da çatı saçaklarının biraz daha uzun yaptırılması daha iyi olabilir.. Genellikle bu gibi detaylar satın alma aşamasında gözden kaçabiliyor..
Sonuç
Biraz uzun bir yazı oldu ama hemen hemen bütün dezavantajları listeledik. Prefabrik evlerin kullanımı ve teknoloji geliştikçe elbette bu dezavantajların büyük bir kısmı ortadan kalkacaktır. Prefabrik Yapılarda İşçilik oldukça önemlidir ve tecrübeli bir ekip ve firma ile çalışmak burada önem kazanıyor. Prefabrik evlerin yapısını bilen ustalar ve kaliteli uygun malzeme kullanımı ile bu dezavantajların büyük kısmı giderilebilir. Her zaman söylediğim bir şey var; "Çözümü varsa kafaya takmam.." Önemli olan çözümü bulmamız..
